Rzecznik Finansowy zajął stanowisko w sprawie zapytania Sądu Najwyższego

Mariusz Golec­ki, peł­nią­cy funk­cję Rzecz­ni­ka Finan­so­we­go od 2019 roku przed­sta­wił sta­no­wi­sko sprzy­ja­ją­ce „fran­ko­wi­czom”. Wska­zał mię­dzy inny­mi, że rosz­cze­nie ban­ków o wyna­gro­dze­nie za korzy­sta­nie z kapi­ta­łu jest sprzecz­ne z pra­wem Unii Euro­pej­skiej, tj. Dyrek­ty­wą 93/13, jak rów­nież nie znaj­du­je uza­sad­nie­nia w prze­pi­sach krajowych.

            Izba Cywil­na Sądu Naj­wyż­sze­go, zamiast pod­jąć wycze­ki­wa­ną nie tyl­ko przez „fran­ko­wi­czów”, ale wie­le innych osób, orga­nów czy też insty­tu­cji uchwa­łę doty­czą­cą odpo­wie­dzi na waż­kie zagad­nie­nia doty­czą­ce spraw fran­ko­wych, co do któ­rych pyta­nia skie­ro­wa­ła Pierw­sza Pre­zes SN, zwró­ci­ła się naj­pierw o zaję­cie sta­no­wi­ska do pię­ciu orga­nów, w tym do Rzecz­ni­ka Finan­so­we­go, któ­ry przed­sta­wił swo­ją opi­nię jako pierwszy.

            Sta­no­wi­sko Rzecz­ni­ka obję­ło kil­ka klu­czo­wych kwe­stii zwią­za­nych ze spra­wa­mi fran­ko­wy­mi. Przede wszyst­kim pod­kre­śla ono dotych­cza­so­we orzecz­nic­two Try­bu­na­łu Spra­wie­dli­wo­ści Unii Euro­pej­skiej, jak rów­nież wska­zu­je na orze­cze­nia wyda­ne do tej pory przez Sąd Naj­wyż­szy w Pol­sce. Rzecz­nik wska­zał na brak moż­li­wo­ści uzu­peł­nie­nia luki w umo­wach kre­dy­to­wych powsta­łych na sku­tek usu­nię­cia posta­no­wie­nia nie­do­zwo­lo­ne­go, ze wzglę­du na brak w usta­wo­daw­stwie pol­skim odpo­wied­nie­go prze­pi­su, nie­mniej jed­nak wska­zał, że takie uzu­peł­nie­nie co do zasa­dy jest możliwe.

            Rzecz­nik przy­chy­lił się rów­nież do orzecz­nic­twa SN w zakre­sie teo­rii dwóch kon­dyk­cji (osob­nych rosz­czeń ban­ków i kon­su­men­tów w przy­pad­ku stwier­dze­nia nie­waż­no­ści umo­wy kre­dy­tu) oraz w zakre­sie przedaw­nie­nia rosz­czeń. W związ­ku z tym przedaw­nie­nie roz­po­czy­na się od chwi­li, w któ­rej umo­wa kre­dy­tu sta­ła się trwa­le bez­sku­tecz­na, przez co rozu­mie się: „brak świa­do­mej i wol­nej zgo­dy na posta­no­wie­nie nie­do­zwo­lo­ne wyra­żo­ny w pierw­szym wystą­pie­niu skie­ro­wa­nym przez kon­su­men­ta do ban­ku, kwe­stio­nu­ją­cym waż­ność umo­wy albo wska­zu­ją­cym na abu­zyw­ny cha­rak­ter jej postanowień”.

            Ponad­to Rzecz­nik Finan­so­wy stwier­dził, że przy bra­ku moż­li­wo­ści usta­le­nia wią­żą­ce­go stro­ny kur­su walu­to­we­go w umo­wie kre­dy­tu indek­so­wa­ne­go albo deno­mi­no­wa­ne­go, umo­wa może być wią­żą­ca jedy­nie w przy­pad­ku, w któ­rej kre­dy­to­bior­ca (kon­su­ment), świa­do­mie i dobro­wol­nie godzi się na dal­sze obo­wią­zy­wa­nie nie­uczci­wych postanowień.