Pierwszy wyrok unieważniający umowę frankową zawartą w ramach prowadzenia działalności gospodarczej

W prze­ło­mo­wym wyro­ku z dnia 19 listo­pa­da 2021 r. Sąd Okrę­go­wy War­sza­wie w spra­wie o sygn. akt XVI GC 1309/20 orzekł iż nie­waż­na jest tzw. umo­wa kre­dy­tu fran­ko­we­go, zawar­ta mię­dzy przed­się­bior­cą a BPH Ban­kiem Hipo­tecz­nym S.A. (obec­nie Pekao Bank Hipo­tecz­ny S.A.) Powyż­szy wyrok jest prze­ło­mo­wy, bowiem do tej pory sądy unie­waż­nia­ły wyro­ki tyl­ko w przy­pad­ku spo­rów ban­ków z konsumentami.

Sąd uznał, że sprzecz­ne z isto­tą sto­sun­ków umow­nych są posta­no­wie­nia zawar­te w umo­wie kre­dy­tu, według któ­rych kre­dy­to­daw­ca jest upo­waż­nio­ny do jed­no­stron­ne­go okre­śle­nia kur­su walu­ty, na pod­sta­wie któ­re­go kre­dy­to­bior­ca ma spła­cać kre­dyt. Zamiesz­cze­nie w umo­wie takiej klau­zu­li nie może zostać uzna­ne za dzia­ła­nie pozo­sta­ją­ce w gra­ni­cach swo­bo­dy umów. Zobo­wią­za­nie kre­dy­to­bior­cy doty­czą­ce wyso­ko­ści spła­ca­ne­go kre­dy­tu nie może zostać okre­ślo­ne jed­no­stron­nie przez bank.

Ponad­to, w orze­cze­niu Sąd wska­zał, że pod­mio­tem słab­szym wobec ban­ku jest rów­nież przed­się­bior­ca dzia­ła­ją­cy w ramach spół­ki akcyj­nej, któ­ry zacią­gnął kil­ku­mi­lio­no­wy kre­dyt w CHF. Co wię­cej, posta­no­wie­nia umo­wy kre­dy­tu muszą być dopre­cy­zo­wa­ne w stop­niu umoż­li­wia­ją­cym przy­pi­sa­nie obu stro­nom zamia­ru i woli doko­na­nia danej czyn­no­ści na uzgod­nio­nych warun­kach albo na zasa­dach zapro­po­no­wa­nych przez jed­ną stro­nę, w tym eko­no­micz­nie silniejszą.

War­tym odno­to­wa­nia fak­tem jest to, że przed­się­bior­cy , któ­rzy zacią­gnę­li tzw. kre­dyt fran­ko­wy mogą żądać usta­le­nia nie­waż­no­ści umo­wy powo­łu­jąc się na sprzecz­ność umo­wy z zasa­da­mi współ­ży­cia spo­łecz­ne­go, z usta­wą lub wska­zu­jąc, że umo­wa zmie­rza do obej­ścia usta­wy. Nie niwe­czy ich rosz­czeń tak­że pro­fe­sjo­nal­ny cha­rak­ter pro­wa­dzo­nej dzia­łal­no­ści. W przy­pad­ku przed­się­bior­ców nie będzie moż­li­we jed­nak tzw. „odfran­ko­wie­nie” umo­wy jako że w obec­nie obo­wią­zu­ją­cych prze­pi­sach nie ma moż­li­wo­ści kwe­stio­no­wa­nia przez przed­się­bior­ców poszcze­gól­nych zapi­sów umow­nych, jako abu­zyw­nych. W związ­ku z powyż­szym moż­li­we będzie jedy­nie wystą­pie­nie z rosz­cze­niem usta­le­nie nie­waż­no­ści umowy.