Wyrok w sprawie udostępnionego kapitału

W ostat­nich mie­sią­cach fran­ko­wi­cze, któ­rzy zde­cy­do­wa­li się pozwać bank, doma­ga­jąc się unie­waż­nie­nia umo­wy kre­dy­tu czę­sto byli w odpo­wie­dzi pozy­wa­ni rów­nież przez bank z tytu­łu bez­u­mow­ne­go korzy­sta­nia z kapi­ta­łu. Wcze­śniej co do bez­za­sad­no­ści takie­go rosz­cze­nia wypo­wia­dał się m.in. Pre­zes Urzę­du Ochro­ny Kon­ku­ren­cji i Kon­su­men­ta i Pro­ku­ra­tor Gene­ral­ny, któ­rzy sta­nę­li w tej spra­wie po stro­nie frankowiczów.

W jed­nej z takich spraw Bank BPH wysto­so­wał pozew prze­ciw­ko kre­dy­to­bior­cy, któ­ry wcze­śniej wniósł powódz­two, w któ­rym doma­gał się usta­le­nia nie­waż­no­ści umo­wy kre­dy­tu miesz­ka­nio­we­go indek­so­wa­ne­go do kur­su fran­ka szwaj­car­skie­go. Bank w pozwie, jesz­cze przed wyda­niem wyro­ku doma­gał się w razie unie­waż­nie­nia kre­dy­tu opła­ty, za to że klient korzy­stał z udo­stęp­nio­ne­go przez bank kapitału.

Sąd Okrę­go­wy w Świd­ni­cy (sygn. akt: I C 1802/21) odda­lił powódz­twa ban­ku w cało­ści. W oce­nie sądu było ono nie­uza­sad­nio­ne zarów­no co do cza­su, ponie­waż było przed­wcze­sne jak i przed­sta­wio­nych argu­men­tów mery­to­rycz­nych. Sąd odda­lił m.in. wnio­sek ban­ku o zawie­sze­nie postę­po­wa­nia oraz wszyst­kie pozo­sta­łe wnio­ski dowo­do­we, w tym wnio­sek o powo­ła­nie bie­głe­go i prze­słu­cha­nie stron. Zasą­dził też zwrot kosz­tów zastęp­stwa pro­ce­so­we­go dla kre­dy­to­bior­ców w kwo­cie 10,8 tys. zł.

Pozwy, w któ­rych ban­ki doma­ga­ją się opła­ty za udo­stęp­nio­ny kapi­tał nie powin­ny zatem być dla fran­ko­wi­czów zmar­twie­niem, ponie­waż oka­zu­ją się one według eks­per­tów i insty­tu­cji pań­stwo­wych bez­za­sad­ne. Wyda­ję się, że ban­ki obie­ra­jąc pozy­wa­jąc fran­ko­wi­czów chcą w ten spo­sób pró­bo­wać prze­rwać bieg przedaw­nie­nia rosz­czeń, któ­re w razie unie­waż­nie­nia umo­wy musia­ły­by roz­li­czyć się z klien­ta­mi. Kre­dy­to­bior­ca musiał­by oddać ban­ko­wi wypła­co­ny mu na począt­ku kre­dy­tu kapi­tał, bank zaś wpła­co­ne przez klien­ta raty.

Zasto­so­wa­nie tzw. teo­rii dwóch kon­dyk­cji (pole­ga­ją­cej na ist­nie­niu odręb­nych rosz­czeń obu stron) powo­du­je, że roz­li­cze­nie mogło­by dla ban­ków być kło­po­tli­we w świe­tle wyda­nej w maju 2021 r. uchwa­ły sied­miu sędziów Sądu Naj­wyż­sze­go. Wyja­śni­li oni wte­dy, że bieg przedaw­nie­nia rosz­czeń ban­ków, któ­ry wyno­si 3 lata zaczy­na się od momen­tu, w któ­rym klient zakwe­stio­no­wał umo­wę. Jeśli odby­ło się to poprzez zło­że­nie pozwu i żąda­nie unie­waż­nie­nia, ban­ki do koń­ca 2021 r. musia­ły zło­żyć spo­ro pozwów o zwrot kapi­ta­łu i czę­sto tak­że o opła­tę za korzy­sta­nie z nie­go, aby unik­nąć przedawnienia.

Pozwy i rosz­cze­nia ban­ków mają tak­że zapew­ne na celu wywar­cie pre­sji na innych kre­dy­to­bior­ców i odstra­sze­nie ich od pój­ścia do sądu. Jed­nak wobec bar­dzo korzyst­nej dla fran­ko­wi­czów linii orzecz­ni­czej sądów w ich spra­wach, trud­no ocze­ki­wać, aby Ci prze­stra­szy­li się spo­rów z bankami.