Zarzut zatrzymania w sprawach frankowych niezgodny z dyrektywą 93/13/EWG

W dniu 8 maja 2024 r. Try­bu­nał Spra­wie­dli­wo­ści Unii Euro­pej­skiej po raz kolej­ny opo­wie­dział się po stro­nie Fran­ko­wi­czów. Wsku­tek zada­ne­go pyta­nia pre­ju­dy­cjal­ne­go przez Sąd Okrę­go­wy w Kra­ko­wie TSUE wydał posta­no­wie­nie w spra­wie o sygn. akt C‑424/22, w któ­rym stwier­dził, że nie­zgod­ne z dyrek­ty­wą Rady 93/13/EWG w kon­tek­ście stwier­dze­nia nie­waż­no­ści umo­wy kre­dy­tu zawar­tej pomię­dzy insty­tu­cją finan­so­wą a kon­su­men­tem jest powo­ła­nie się przez tę insty­tu­cję na pra­wo zatrzy­ma­nia, gdyż pro­wa­dzi to do uza­leż­nie­nia przy­słu­gu­ją­cej kon­su­men­to­wi moż­li­wo­ści uzy­ska­nia przez nie­go zapła­ty kwot, któ­re zasą­dzo­no od wska­za­nej insty­tu­cji finansowej.

Zarzut zatrzymania – czym jest?

Pra­wo zatrzy­ma­nia, któ­re było przed­mio­tem pyta­nia pre­ju­dy­cjal­ne­go zosta­ło ure­gu­lo­wa­ne w art. 496 Kodek­su cywil­ne­go. Jest to insty­tu­cja, któ­ra w sytu­acji odstą­pie­nia od umo­wy i doko­na­nia zwro­tu świad­czeń, pozwa­la każ­dej ze stron na zatrzy­ma­nie świad­cze­nia do momen­tu, gdy dru­ga stro­na nie zaofia­ru­je jego zwro­tu. Reali­za­cja pra­wa zatrzy­ma­nia nastę­pu­je naj­czę­ściej przez zło­że­nie oświad­cze­nie woli lub czyn­ność pro­ce­so­wą. Celem pro­ce­so­wym takie­go zarzut jest spo­wo­do­wa­nie uza­leż­nie­nia wyko­na­nia obo­wiąz­ku od jed­no­cze­sne­go speł­nie­nia świad­cze­nia przez dru­gą stronę.

Odmienne zdanie Sądu Najwyższego

Spór doty­czą­cy moż­li­wo­ści sko­rzy­sta­nia z pra­wa zatrzy­ma­nia przez Ban­ki od kil­ku lat powo­du­je nie­ma­łe emo­cje wśród Fran­ko­wi­czów. Bowiem dotych­czas jako pod­sta­wę takie­go zarzu­tu wska­zy­wa­no uchwa­łę Sądu Naj­wyż­sze­go z 2021 r. w spra­wie o sygn. akt III CZP 6/21, w któ­rej stwier­dzo­no, że nie­za­leż­nie od wza­jem­ne­go cha­rak­te­ru umo­wy, zarzut zatrzy­ma­nia jest moż­li­wy. Wpraw­dzie taki pogląd wie­lo­krot­nie był nego­wa­ny przez sądy powszech­ne, jed­nak­że poja­wia­ły się takie orze­cze­nia, któ­re zarzut zatrzy­ma­nia uwzględniały.

Postanowienie TSUE

Wyda­ne posta­no­wie­nie TSUE w dniu 8 maja 2024 r. jedy­nie potwier­dza dotych­cza­so­wą przy­ję­tą linię orzecz­ni­czą oraz w więk­szym stop­niu pre­cy­zu­je podob­ne orze­cze­nie wyda­ne w grud­niu 2023 r. w spra­wie o sygn. akt C‑28/22. Bowiem we wska­za­nym orze­cze­niu stwier­dzo­no, że zarzut zatrzy­ma­nia nie jest dopusz­czal­ny, gdyż unie­moż­li­wiał­by moż­li­wość docho­dze­nia odse­tek za opóźnienie.

Skutki

Nie budzi wąt­pli­wo­ści, że wyda­ne posta­no­wie­nie przez TSUE będzie mia­ło swo­je skut­ki. Dla Fran­ko­wi­czów będą one oczy­wi­ście pozy­tyw­ne. Dzię­ki wspo­mi­na­ne­mu orze­cze­niu zarzut zatrzy­ma­nia nie powi­nien poja­wiać się już w pismach pro­ce­so­wych Ban­ków oraz przy­czy­niać się do dal­szych zmar­twień. Przy­czy­na jakie­go twier­dze­nia jest oczy­wi­sta, Ban­ki nie mają zbyt wie­lu szans na jego uwzględ­nie­nie, a zatem bez­ce­lo­wa jest kolej­na ilość maku­la­tu­ry. Kolej­nym pozy­tyw­nym aspek­tem takie­go orze­cze­nia jest moż­li­wość zasą­dze­nia odse­tek za opóź­nie­nia. Nato­miast przy­czy­nę do zmar­twień zde­cy­do­wa­nie mają Ban­ki, któ­re kolej­ny raz muszą zmie­rzyć się z nie­przy­chyl­nym dla nich orzecz­nic­twem TSUE.

Pau­li­na Boń­czyk
Apli­kant­ka rad­cow­ska
Zie­lon­ka i Wspól­ni­cy Kan­ce­la­ria Praw­na i Podat­ko­wa sp.k.