„Znamy już uzasadnienie Uchwały Sądu Najwyższego z dnia 28 kwietnia 2022”

Dnia 28 kwiet­nia 2022 roku Sąd Naj­wyż­szy w skła­dzie trzech sędziów pod­jął uchwa­łę, zgod­nie z któ­rą „Sprzecz­ne z natu­rą sto­sun­ku praw­ne­go kre­dy­tu indek­so­wa­ne­go do walu­ty obcej są posta­no­wie­nia, w któ­rych 2 kre­dy­to­daw­ca jest upo­waż­nio­ny do jed­no­stron­ne­go ozna­cze­nia kur­su walu­ty wła­ści­wej do wyli­cze­nia wyso­ko­ści zobo­wią­za­nia kre­dy­to­bior­cy oraz usta­le­nia wyso­ko­ści rat kre­dy­tu, jeże­li z tre­ści sto­sun­ku praw­ne­go nie wyni­ka­ją obiek­tyw­ne i wery­fi­ko­wal­ne kry­te­ria ozna­cze­nia tego kur­su. Posta­no­wie­nia takie, jeśli speł­nia­ją kry­te­ria uzna­nia ich za nie­do­zwo­lo­ne posta­no­wie­nia umow­ne, nie są nie­waż­ne, lecz nie wią­żą kon­su­men­ta w rozu­mie­niu art. 3851 k.c.” 

Od nie­daw­na na stro­nach Sądu Naj­wyż­sze­go mamy moż­li­wość zapo­zna­nia się  
z pisem­nym uza­sad­nie­niem niniej­szej Uchwa­ły. W uza­sad­nie­niu Sąd Naj­wyż­szy wska­zał, że posta­no­wie­nie umow­ne uza­leż­nia­ją­ce wyso­kość świad­cze­nia od swo­bod­ne­go uzna­nia jed­nej ze stron jest sprzecz­ne z natu­rą (wła­ści­wo­ścią) sto­sun­ku praw­ne­go. War­to jed­nak­że wska­zać, iż zgod­nie z poglą­dem wyra­żo­nym w uza­sad­nie­niu przez Sąd Naj­wyż­szy, nawet  
w przy­pad­ku uzna­nia umo­wy za sprzecz­ną z natu­rą sto­sun­ku praw­ne­go nie ma pod­staw do wyklu­cze­nia w takim przy­pad­ku sto­so­wa­nia prze­pi­sów bra­nych pod uwa­gę wzglę­dem kon­su­men­tów. Sąd Naj­wyż­szy argu­men­tu­je to pisząc „W poszcze­gól­nych przy­pad­kach moż­li­we jest przy­ję­cie, że posta­no­wie­nie zapew­nia­ją­ce wie­rzy­cie­lo­wi swo­bo­dę okre­śla­nia wyso­ko­ści świad­cze­nia dru­giej stro­ny prze­kro­czy jedy­nie gra­ni­ce swo­bo­dy umów (co może mieć przede wszyst­kim miej­sce w przy­pad­ku sto­sun­ków innych niż kon­su­menc­kie), jak rów­nież, że będzie jed­no­cze­śnie sta­no­wi­ło nie­do­zwo­lo­ne posta­no­wie­nie umow­ne”. 

W uza­sad­nie­niu Uchwa­ły Sąd Naj­wyż­szy odniósł się tak­że do umów zawie­ra­nych przez pro­fe­sjo­nal­ne pod­mio­ty, wska­zu­jąc że w obro­cie powszech­nym lub obu­stron­nie pro­fe­sjo­nal­nym ist­nie­je moż­li­wość zapew­nie­nia stro­nie pew­ne­go mar­gi­ne­su uzna­nio­wo­ści  
w ozna­cze­niu świad­cze­nia, jed­nak­że może być to uzna­ne za nie­do­zwo­lo­ne posta­no­wie­nie umow­ne, jeże­li z tego uzna­nia miał­by korzy­stać przed­się­bior­ca w rela­cji z kon­su­men­tem. Wska­zać jed­nak­że nale­ży, iż uchwa­ła ta nie odno­si się do kre­dy­tów zawie­ra­nych przez przed­się­bior­ców ale jedy­nie kon­su­men­tów, a odnie­sie­nie się Sądu do powyż­szej sytu­acji sta­no­wi jedy­nie przykład.