Projekt tzw. ustawy frankowej

Od kil­ku tygo­dni gło­śnym tema­tem jest usta­wa o szcze­gól­nych roz­wią­za­niach w zakre­sie roz­po­zna­wa­nia spraw doty­czą­cych zawar­tych z kon­su­men­ta­mi umów kre­dy­tu deno­mi­no­wa­ne­go lub indek­so­wa­ne­go do fran­ka szwaj­car­skie­go (UD184) – tzw. usta­wa fran­ko­wa. Pro­jekt usta­wy był zapo­wia­da­ny o wie­lu mie­się­cy, a w ostat­nim cza­sie tra­fił do wyka­zu prac legi­sla­cyj­nych Rady Mini­strów, a treść opu­bli­ko­wa­no na stro­nach Rzą­do­we­go Cen­trum Legi­sla­cji. Jakie są więc głów­ne zało­że­nia usta­wy? Jakie zna­cze­nie mogą mieć uwa­gi prze­ka­za­ne przez Rzecz­ni­ka Praw Obywatelskich? 

Przede wszyst­kim celem usta­wy jest uspraw­nie­nie pra­cy sądów oraz skró­ce­nie cza­su ocze­ki­wa­nia na wyda­nie roz­strzy­gnię­cia. Aktu­al­ny śred­ni czas wyda­nia wyro­ku to od 1 roku do nawet 5 lat w pierw­szej instan­cji. W uza­sad­nie­niu pro­jek­tu wska­za­no na roz­wią­za­nia, któ­re mają uła­twić zarów­no aspek­ty pro­ce­du­ral­ne jak przy­czy­nić się do skró­ce­nia cza­su postępowań. 

Usta­wa prze­wi­du­je m.in: 

• wstrzy­ma­nie obo­wiąz­ku spła­ty rat kapi­ta­ło­wo-odset­ko­wych przez kon­su­men­ta z chwi­lą dorę­cze­nia pozwu pozwa­ne­mu ban­ko­wi bez koniecz­no­ści skła­da­nia wnio­sku o zabez­pie­cze­nie oraz ocze­ki­wa­nia na jego rozpoznanie;
• moż­li­wo­ści częst­sze­go wyda­wa­nia wyro­ków na posie­dze­niach nie­jaw­nych przed sądem I instan­cji jak i sądem II instancji;
• moż­li­wo­ści prze­słu­chi­wa­nia stron na piśmie bez koniecz­no­ści ich oso­bi­ste­go sta­wien­nic­twa w sądzie; 
• Przy­zna­nia upraw­nień refe­ren­da­rzom sądo­wym do wyda­wa­nia posta­no­wień o umo­rze­niu postę­po­wań wobec cof­nię­cia pozwu;
• znie­sie­nie ogra­ni­cze­nia cza­so­we­go do moż­li­wo­ści potrą­ce­nia wza­jem­nych wierzytelności.

Powyż­sze pro­po­zy­cje spo­wo­do­wa­ły jed­nak wąt­pli­wo­ści RPO, któ­ry pod­niósł m.in. moż­li­wo­ści naru­sze­nia zasa­dy rów­no­ści wobec pla­no­wa­nych zmian w zakre­sie potrą­ce­nia wie­rzy­tel­no­ści. Ponad­to wąt­pli­we pozo­sta­je auto­ma­tycz­ne zawie­sze­nie płat­no­ści rat kre­dy­tu w sytu­acji, gdy mimo wszyst­ko kon­su­ment wyra­ża chęć dal­sze­go uisz­cza­nia rat a tak­że okres, od któ­re­go zawie­sze­nie było­by sku­tecz­ne. Nale­ży wska­zać, że dotych­czas w nie­któ­rych sądach na dorę­cze­nie pozwu dru­giej stro­nie nale­ży ocze­ki­wać zgod­nie z wpły­wem pism, a zatem nawet do 1,5 roku. Powyż­sze spo­wo­do­wa­ło­by zna­czą­ce nie­rów­no­ści oraz dal­szy brak pew­no­ści co do zawie­sze­nia płat­no­ści rat.

Jaki będzie osta­tecz­ny kształt usta­wy? Czy zawie­sze­nie płat­no­ści rat będzie auto­ma­tycz­ne? Odpo­wie­dzi na te pyta­nia zapew­ne pozna­my, nato­miast trud­no spre­cy­zo­wać czy będą one za tydzień, mie­siąc czy rok. Tym bar­dziej nale­ży pamię­tać, że nie jest prze­są­dzo­ne nie tyl­ko to w jakim kształ­cie usta­wa wej­dzie w życie, ale też czy w ogó­le to nastąpi.